Auteur: Joost Kahmann

De lelie, met name de grootbloemige die heerlijk geurt, is bij uitstek een bloem die geassocieerd wordt met de moeder van Jezus: Maria. Dat geldt ook voor de roos. Het zijn beide fraaie bloemen die mensen de eeuwen door bekoord hebben.

De roos wordt een beeld van de liefde, witte rozen verwijzen naar een zuivere liefde, rode naar de hartstocht. In het boek Jezus Sirach wordt verwezen naar rozentuinen in Jericho. In de bijbel word de roos ook gebruikt als verwijzing naar jonge vrouwen. In dat opzicht staat in het Hooglied 2,1 : ‘Ik ben een roos van Saron’. Het dienstmeisje dat genoemd wordt in Handelingen 12:13 heet Rode, wat ro0s betekent.
Maria wordt wel beschouwd als ‘roos zonder doornen’. Rogier van der Weyden laat de doornen bij een rozenstruik die hij naast Maria schildert, weg in het zogenaamde \Isenheimer Altar’

De lelie wordt door haar schoonheid gebruikt in een vergelijking over bezorgdheid: ‘Kijk naar de lelies op het veld hoe zij groeien, zij werken niet en spinnen niet, en toch zijn ze mooier dan de heerlijkheid waarmee Salomo zich bekleedde’ (Matteüs 6,28; Lucas 12,27). Met de lelies van het veld wordt niet een speciale bloem bedoeld, maar men gaat er tegenwoordig vanuit dat het een allerlei fraaie bloemen kunnen zijn waaronder bijvoorbeeld de prachtige rode anemonen die in het voorjaar hele velden in het land van de bijbel kleuren.

De lelie en de roos komen vaak op afbeelding in relatie tot Maria voor. Op 15 augustus viert de katholiek kerk dat Maria toen zij stierf teruggekeerd is naar’ de Vader in de hemel’.

Jacobsladder    Polemonium caeruleum

Zie ook de kloostertuin in Sibculo

De Jacobsladder draagt de naam van ‘vader Jacob ‘ in het Oude Testament. Jacob had een droom en zag een ladder die op de aarde stond en waarvan de top tot in de hemel reikte. Langs die ladder stegen engelen op en daalden neer (Genesis 28,12).

De bladeren van de plant lijken op ladders en de hemelsblauwe bloemen beginnen van boven naar beneden te bloeien. Zo kreeg deze plant haar naam. Caeruleus betekent in het Latijn (hemels) blauw.

Inmiddels zijn er ook witte en roze variëteiten.

Sint-janskruid   Hypericum perforatum

Zie ook de kloostertuin in Sibculo

Het geneeskrachtige kruid draagt de naam van Johannes de Doper mede omdat het bloeit op zijn gedachtenisdag: Sint-Jan (24 juni, zie Groene Kalender). Volgens een legende is de plant ontstaan uit het bloed dat bij zijn onthoofding vloeide. Bij wrijven van de knoppen tussen de vingers komt rood sap vrij. Het blad lijkt doorboord met gaatjes, in feite oliekliertjes. De gaatjes wijt men aan de duivel, die in het volksverhaal de gaatjes zou hebben aangebracht om de heilzame kracht van het kruid te breken.

Veel geneeskrachtige kruiden die in juni, begin juli bloeien, dragen als volksnaam Sint-janskruid. De Roomse kamille die met name in boerentuinen voorkomt, ook wel moederkruid genaamd, is daar ook een voorbeeld van.

Het kruid werd beschouwd als een heilig kruid om het kwade te weren. Het wordt op Sint-Jan, 24 juni, vaak samen met andere kruiden gebundeld in de vorm van een krans of tros en op allerlei plaatsen opgehangen, zoals staldeuren en zelfs schoollokalen, om het kwaad te weren.

Het verse kruid is niet geschikt voor voedsel en drank. Gedroogd kan het wel gebruikt worden, bijvoorbeeld in thee of in een Sint-Janskruidwijn.

Sint-Jansolie is een huismiddel bij wondjes. Er zijn nog kloosters waar men de olie bereidt door de bloemen en bloemknoppen enige tijd in olie te laten staan, waardoor de olie een rode kleur krijgt. Het kruid bevat echter ook stoffen die voor de huid, blootgesteld aan zonlicht, schadelijk zijn.

De latijnse naam margriet betekent “parel”. Ze is een parel tussen de grassen. Parels fascineren door hun schoonheid.

In de tijd van het Matteüsevangelie zijn parels kostbare juwelen. Hij gebruikt het beeld van de parel in vergelijking met het koninkrijk: “Het gaat met het koninkrijk der hemelen als met een schat, in de akker verborgen. Toen iemand hem vond, verborg hij hem, en van blijdschap ging hij alles verkopen wat hij bezat en kocht hij die akker. Ook gaat het met het koninkrijk der hemelen als met een koopman op zoek naar mooie parels. Toen hij één kostbare parel gevonden had, ging hij alles verkopen wat hij had en kocht hij haar.
(Matteüs 13,44-45)

De wilde margriet is in juli over haar hoogtepunt van bloeien heen, maar de tuinmargrieten bloeien in alle eenvoud stil door.